دانستن نحوه استفاده از کپسول آتشنشانی و عوامل مختلف آتش سوزی، در شرایط اورژانسی می‌تواند باعث نجات جان شما شود. نکات کلیدی خاموش کردن آتش با کمک کپسول آتشنشانی، انجام صحیح این چهار مورد است: کشیدن ضامن، هدف قرار دادن آتش، فشردن اهرم و پاشیدن مواد به صورت حرکت‌‌های رفت و برگشتی به روی آتش. البته قبل از استفاده از کپسول آتشنشانی برای خاموش کردن آتش، باید ببینید که آیا شما برای روبه‌رو شدن با آتش آدم مناسبی هستید یا نه و اینکه آیا توانایی خاموش کردن آتش را دارید؟ اگر فکر می‌کنید که توان خاموش کردن آتش را ندارید یا در این مورد کمی شک دارید، فورا محل را ترک کرده و به آتشنشانی اطلاع دهید. نکتات مهم دیگر اطمینان از شارژ کپسول آتشنشانی و نحوه صحیح نصب کپسول آتش نشانی است که اهمیت آن در شرایط اورژانسی کاملا مشخص خواهد شد.
جدول محتوا
دستورالعمل استفاده از کپسول آتش نشانی
قسمت اول : عکس‌العمل در برابر آتش
- از یک نفر بخواهید که با مرکز آتشنشانی125 تماس بگیرد یا اگر کسی نزدیک شما نبود خودتان تماس بگیرید.
ابتدا تمامی افراد ساختمان را خارج کنید. از فردی که خارج ساختمان است بخواهید که با مرکز آتشنشانی، یا اورژانس تماس بگیرد. حتی اگر تصور می‌کنید که خودتان توان خاموش کردن آتش را دارید، بهتر است که با مرکز آتشنشانی تماس بگیرید چون ممکن است اتفاق غیرقابل پیش‌بینی رخ دهد.
- وقتی آتشنشانها به محل رسیدند می‌توانند تشخیص بدهند که امکان خاموش کردن آتش با کپسول آتشنشانی وجود دارد یا خیر . توجه داشته باشید که اگر همه چیز در ظاهر خیلی امن به‌نظر می‌رسد، دلیل این نیست که همه جا واقعا امن است.
طرز استفاده از کپسول آتش نشانی Co2، پودرو گاز ، پودری و…
-
طوری بایستید که در خروجی پشت شما باشد.
قبل از استفاده از کپسول آتشنشانی لازم است که دو اقدام مهم را انجام دهید. اول نزدیک‌ترین در خروجی را در نظر بگیرید و دوم طوری بایستید که پشت شما به در خروجی باشد. در این صورت اگر هر اتفاق پیش‌بینی نشده‌ای بیفتد شما امکان فرار دارید.
- در همه حال پشت به در ورودی بایستید و بدانید که خروجی کجاست و به هیچ عنوان موضع خود را ترک نکنید.
-
از آتش فاصله مناسب داشته باشید.
در صورت استفاده از کپسول‌های آتشنشانی در خانه، محل کار یا هر مکان دیگری، نحوه استفاده از کپسول آتشنشانی را حتما مطالعه کنید تا پیش از وقوع حادثه کاملا با روند کار آشنا شده باشید. بسیاری از کپسول‌های آتشنشانی، بین ۲.۴ تا ۳.۷ متر برد دارند. قبل از استفاده از کپسول آتشنشانی، از آتش به اندازه ۱.۸ تا ۲.۴ متر فاصله بگیرید.
- هنگامی که می‌خواهید آتش را خاموش کنید می‌توانید به آن نزدیک‌تر شده وشعله‌های آتش را مهار کنید.
قسمت دوم: خاموش کردن آتش
-
ضامن را بکشید.
هر کپسول آتشنشانی دارای یک ضامن است که در کنار دسته کپسول قرار گرفته که مانع تخلیه تصادفی کپسول آتشنشانی می‌شود. یک حلقه کنار دسته کپسول قرار گرفته است. حلقه را با انگشت گرفته و با کشیدن آن، ضامن را از قسمت دسته خارج کنید.
- حالا کپسول آتش نشانی آماده تخلیه است. کپسول را نگه داشته و سر نازل را از خود دور نگه دارید.
- کپسول‌های آتشنشانی که مخصوص مناطق غیر مسکونی یا مناطق دارای تراکم بالا/متوسط هستند، معمولا یک رابط زیپ مانند دارند که به ضامن وصل شده تا آتشنشانها بدانند که آیا از این کپسول استفاده شده یا خیر. این زیپ طوری طراحی شده که به‌آسانی شکسته می‌شود.
-
شلنگ کپسول آتشنشانی را به سمت مرکز آتش نشانه بگیرید.
دستگیره پایینی (همان دستگیره حمل کپسول) را با یک دست گرفته و سپس سر شلنگ (نازل) را با دست دیگر بگیرید. شلنگ را درست به سمت وسط آتش نشانه بگیرید، چون شما باید مواد سوختنی که آتش گرفته را خاموش کنید. شلنگ را به سمت شعله‌های آتش نگیرید. شعله‌ها منبع آتش نیستند و با این کار شما مانع پیشرفت آتش نمی‌شوید. هنگام کار کردن با کپسول‌های آتشنشانی حاوی دی‌اکسید کربن، دست‌های خود را از قسمت پلاستیکی تخلیه که خیلی سرد است دور نگه دارید.
-
اهرم کپسول آتش نشانی را فشار دهید.
برای آزاد کردن مواد اطفا حریق، هر دو اهرم را با یک دست فشار داده و در همین حال شلنگ را با دست دیگر به سمت آتش بگیرید. هنگام فشردن اهرم‌ها این کار را به‌صورت آهسته و یکنواخت انجام دهید.
- برای متوقف کردن جریان تخلیه‌ی کپسول آتشنشانی باید اهرم را رها کنید.
-
شلنگ کپسول آتشنشانی را از یک سمت به سمت دیگر بچرخانید.
برای خاموش کردن مرکز آتش، به آرامی شلنگ را به سمت عقب و جلو بر روی قسمت منبع آتش بچرخانید تا آتش خاموش شود. هنگامی که شعله‌ها کمتر شدند به آتش نزدیک شوید.
- تا زمانی که تمام آتش خاموش نشده این کار را ادامه دهید. حتی اگر هنوز مقداری خاکستر گرم وجود دارد، باید تا سرد شدن آن، خاموش کردن آتش را ادامه دهید چون هر لحظه امکان شعله‌ور شدن مجدد وجود دارد.
-
به سمت عقب برگردید و اگر به هر دلیلی آتش دوباره شعله گرفت، این روند را تکرار کنید.
به دقت به آتش نگاه کنید تا مطمن شوید که مجددا شعله‌ور نمی‌شود. اگر آتش دوباره زبانه کشید از آن فاصله بگیرید. مجددا شلنگ را نشانه گرفته، اهرم را فشار دهید و به حالت چرخشی مواد را به سمت منبع آتش بپاشید تا خاموش شود.
- هیچ‌وقت پشت به آتش نایستید. شما همیشه باید در مورد مکان آتش هوشیار باشید و بدانید که در چه حالی است.
-
اگر دیدید که توان خاموش کردن آتش را ندارید فورا محل را ترک کنید.
بیشتر کپسول‌های آتشنشانی برای مدت ۱۰ ثانیه کار می‌کنند. اگر دیدید در این مدت نه تنها آتش خاموش نشد، بلکه کپسول شما نیز کاملا خالی شد فورا محل را ترک کنید. نحوه استفاده از کپسول آتشنشانی و تمامی مراحلی که گفته شد، روی تمامی این کپسول‌ها با تصویر آموزش داده شده است.
- اگر تا این لحظه با مرکز آتش نشانی یا اورژانس تماس نگرفته‌اید حالا وقت تماس است. معمولا در این موارد که مهار آتش کمی سخت می‌شود، آتش‌سوزی باعث آسیب‌های زیادی به محل می‌شود. بهتر است قبل از هر حادثه‌ای، ضمن فراهم کردن تمهیدات لازم برای مبارزه با آتش، راهنمای کامل بیمه آتش‌سوزی را نیز مطالعه کنید تا در صورت وقوع حادثه، بیمه، خسارت‌های احتمالی را جبران کند.
-
در زودترین زمان ممکن کپسول آتش نشانی جدید را جایگزین یا مجددا شارژ کنید.
بعضی از کپسول‌های آتشنشانی یک‌‌بار مصرف هستند و باید بعد از خالی شدن جایگزین شوند. بعضی دیگر قابل شارژ هستد و شما می‌توانید با مرکز مربوط به آن تماس گرفته و برای شارژ آن اقدام کنید. تمامی موارد به قابل شارژ بودن یا نبودن و نحوه استفاده از کپسول آتش نشانی روی آن درج شده است.
- هیچ‌گاه کپسول آتشنشانی خالی را نگه ندارید. زیرا ممکن است کسی در مواقع ضروری اشتباها به سراغ آن برود. نکته مهم دیگراینکه، به تاریخ انقضای کپسول آتشنشانی خود توجه کنید. این کپسول‌ها با توجه به نوع موادی که داخل آن‌هاست نیازمند شارژ دوره‌ای هستند.
- اگر کپسول آتشنشانی شما قابل شارژ بود، در کوتاه‌ترین زمان ممکن آن را شارژ کنید. این کار را پشت گوش نیاندازید زیرا ممکن است در یک موقعیت اورژانسی دیگر، با کپسولی خالی روبه‌رو شوید. نکته مهم دیگر در این قسمت، سپردن کپسول به مراکز مجاز است. شارژ غیراصولی و نادرست می‌تواند علت انفجار کپسول آتشنشانی باشد. پس در این مورد وسواس به خرج دهید.
قسمت ۳: از یک کپسول آتش نشانی ایمن استفاده کنید.
-
ابتدا همه را خارج کنید.
تا زمانی که مطمئن نشدید که همه از ساختمان خارج شده‌اند، نباید خود را با کپسول آتشنشانی درگیر کنید. در عین حال تنها در صورتی به جنگ آتش بروید که که مطمئن باشید می توانید آن‌را خاموش کنید و در کنار آن یک راه فرار هم داشته باشید.
- وقتی همه از ساختمان خارج شدند و شما محل فرار خود را شناسایی کردید، می‌توانید برای خاموش کردن آتش برگردید.
-
از کپسول آتشنشانی فقط برای آتش‌های کوچک و قابل مهار استفاده کنید.
در راهنمای نحوه استفاده از کپسول آتشنشانی نوشته شده که کپسول‌های آتشنشانی برای خاموش کردن آتش‌های بزرگ یا در حال پیشرفت مناسب نیستند. تنها در صورتی به جنگ آتش بروید که شعله‌های آن از شما کوتاه‌تر بوده و فضای محدود و کوچکی درگیر آتش باشد. اگر شعله‌های آتش از شما بلندتر بودند یا آتش در حال زیاد شدن و وسیع‌تر شدن بود فورا محل را ترک کنید. بهترین کپسول آتشنشانی برای منزل، نوعی است که حاوی دی‌اکسید کربن باشد. معمولا این نوع کپسول قابلیت خاموش کردن آتش‌های قابل مهار داخل خانه را دارد.
- یک مثال برای آتش قابل مهار، سطل زباله است. آتش در داخل دیواره‌های سطل احاطه شده و نمی تواند منتشر شود.
-
از اتاقی که پر از دود شده فورا خارج شوید.
درصورتی‌که اتاق پر از دود شده باشد نباید برای خاموش کردن آتش اقدام کنید. استنشاق دود می‌تواند منجر به گیجی شود و ممکن است باعث شود که شما ناگهان در اتاقی با آتش گیر بیفتید.
- اگر داخل اتاق پر از دود بود، دهان خود را پوشانده و روی زمین دراز بکشید. به این ترتیب می‌توانید در حالیکه از دود فاصله گرفته‌اید، به حالت خزیده از اتاق خارج شوید تا به محیط امنی برسید.
-
چند نوع کپسول آتش نشانی داریم.
جدول انواع کپسول آتش نشانی
کپسول‌های آتشنشانی دارای ظرفیت‌های مختلف برای خاموش کردن انواع گوناگون آتش هستند. بعضی از انواع کپسول‌های آتشنشانی در برابر بعضی از انواع آتش‌ها کاملا بی‌اثر هستند در حالیکه بعضی دیگر می‌توانند حتی باعث بیشتر شدن آتش شوند. قبل از اقدام به خاموش کردن آتش، مطمئن شوید که ماده در حال آتش را می شناسید و تنها در صورتی اقدام به خاموش کردن آن کنید که از نوع کپسول آتش نشانی هم اطمینان داشته باشید. انواع کلاس کپسول‌ها و نحوه استفاده از کپسول آتشنشانی روی هر کپسول درج شده است.
کلاس A: مناسب برای انواع پارچه، چوب، لاستیک، کاغذ، انواع پلاستیک و مواد قابل اشتعال معمولی است. کپسول آتش نشانی حاوی آب یا کف است.
کلاس B: مناسب برای آتش‌سوزی با بنزین، گریس و روغن. کپسول آتشنشانی این کلاس، حاوی مواد شیمیایی خشک یا دی اکسید کربن است. کپسول‌هایی با وزن کمتر از ۲.۷۲ کیلوگرم برای این کار توصیه نمی‌شوند.
کلاس C: مناسب برای آتش‌های ناشی از محصولات الکتریکی است. کپسول آتشنشانی این کلاس حاوی مواد شیمیایی خشک یا دی اکسید کربن است.
کلاس D: مناسب برای فلزات قابل احتراق است. کپسول آتشنشانی این کلاس حاوی مواد شیمیایی پودری خشک است.
کلاس K: مناسب برای آتش‌سوزی که ناشی از روغن، گریس یا چربی در آشپزخانه است. کپسول آتشنشانی این کلاس حاوی مواد شیمیایی خشک یا مرطوب است.
کلاس ABC: این کپسول مناسب تمامی مواد قابل احتراقی است که در گروه‌های A, B و C بودند. مواد داخل کپسول، مواد شیمیایی خشک است. کپسول‌های این کلاس، بهترین کپسول آتشنشانی خودرو هستند. زیرا قابلیت خاموش کردن هر ماده‌ای که در داخل خودرو منجر به آتش‌سوزی شود را دارند.
